مشاوره فلسفی

مشاوره فلسفی

مشاوره فلسفی یا  Philosophical counseling  تا آن‌جا که در ادبیات این عنوان یافت می‌شود: به عنوان حوزه‌ای برخاسته از فلسفه کاربردی و در فضای میان‌رشته‌ای، بین دو حوزه فلسفه و مشاوره و نه درمان! تعریف شده است. آن‌چه این عنوان را به حوزه درمان نزدیک می‌کند، نگرش مشابهی است که از سوی برخی روان‌درمان‌گران وجودی یا انسان‌گرا به مفاهیم عمیق فلسفی وجود دارد و درمان فلسفی بر اساس آموزه‌های زیست خردمندانه را بهترین راهکار برای حل ریشه‌‌ای چالش‌های بنیادین انسانی معرفی می‌کنند.

اما مشاور فلسفی را در سال‌های رو به رشد آن می‌توان در دو  حوزه و نام جستجو کرد:

مشاور ارشد فلسفی یا CPO برای کووچینگ  موسسه‌ها و آموزش روش‌های عقلانی و ساختارگرایانه به شرکت‌های تازه‌بنیانی است که قصد تغییر بنیادی در کارایی و بهره‌وری خود دارند؛ که به نوعی ارتباط فلسفه و صنعت یا همان تجارت است و می‌توان ابتکار آن را به جناب  پیتر کوستنبام Peter Koestenbaum نسبت داد. 

مشاوره فلسفی که با عنوان LBT که به صورت درمان مبتنی بر منطق، فهم می‌شود و بیشتر بر رشد و تقویت مهارت‌های استدلال قیاسی تاکید دارد. بهترین معرف برای این نوع مشاوره فلسفی را می‌توان در کتاب الیووت کوهن  Elliot Cohen دنبال کرد.

مشکل اصلی در خصوص این حوزه بین‌رشته‌ای، بحث بر سر محل انشقاق و ریشه این اصطلاح است که ممکن است روان‌درمان‌گران را نگران کند. چرا که اگر با واژه مشاوره به این اصطلاح وارد شویم، یعنی به حوزه‌ای از درمان و راهنمایی روان‌کاوانه وارد شده‌ایم؛ اما اگر به عنوان یک رشته مضاف و بین‌رشته‌ای تاکید این عبارت را بر فلسفی بودن آن در نظر بگیریم، دیگر مداخله‌ای با امر درمان نخواهد داشت و بیشتر شبیه به یک جلسه پرسش و پاسخ سقراطی برای حل یک چالش وجودی یا هستی‌شناسانه است.

واضح است که حوزه درمان و روان‌درمان‌گری به ویژه از نوع روان‌کاوی، آن‌قدر با رویکردها و گرایش‌های فلسفی همراه بوده و هست که به سختی می‌توان گفت ورود فلسفه به اتاق درمان یک ورود شبه‌علم و غیرمنطقی است، اما نگرانی اهالی درمان و متخصصین این حوزه کاملا قابل احترام و درک‌شدنی است.

انتظار می‌رود که این چالش بتواند در ادامه رشد بدنه و ساختار اساسی مشاور فلسفی- حداقل در کشور عزیزمان که توجه خوبی را به مسُله مشاور فلسفی و درمان فلسفی‌مدار، در این سال‌ها تجربه می‌کند- به سویی هدایت شود که نتیجه آن برای دوستداران هر دو حوزه کارا، کاوشی و کارساز باشد.

آن‌چه ما در آناکاوانه در حال تعریف و سرمایه‌گذاری بر روی آن هستیم، برقراری ارتباطی واقعی و کاربردی بین حوزه فلسفه و امر مشاوره و درمان است؛ البته نه به این معنا که افرادی از هر دو حوزه و رشته بتوانند بدون داشتن دانش کافی و تخصص لازم در حوزه دیگر ورود کنند، بلکه هدف ما ساخت بستری برای نزدیکی بیشتر متخصصین این دو حوزه جهت ایجاد ساختاری جدید برای کاربرد فلسفه و نگرش فلسفی در امر درمان و نیز حل چالش‌های زندگی فردی، شغلی و روابط بین‌فردی انسان‌هاست.

آناکاوانه، مجموعه‌ای مستقل و فعال در سه حوزه فلسفه؛ تعلیم و تربیت و روان‌شناسی است که قصد دارد، با بهره‌گیری از فرصت‌های نهفته در امر مشاوره فلسفی، زیستن در این شرایط مکانی و زمانی را برای دوستداران حقیقت و دانایی قدری سهل‌تر و گواراتر کند. هرچند ما در این بین از رسالت اصلی فلسفه و پرداختن به پرسش‌های اساسی زندگی نیز غافل نبوده و نیستیم؛ رسالتی که جز با درون‌نگری و کاوش در جهان بیکران وجود، به انجام نخواهد رسید؛ اما هدف اصلی ما در این مسیر، ساختن نوتسهیلگرانی مجهز به نگرش‌های فلسفی-منطقی و درمانی، برای حل چالش‌های زندگی در جهان کنونی است.

امید که مفید فایده باشد...

ما در این راه تنها نیستیم و شما به زودی با ما همراه می‌شوید!

آناکاوانه؛ دریچه‌ای فلسفی به دنیای بیکران علم، هنر و فن‌آوری است.